Bilecik'te 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün açılışını yaptığı ve Türkiye'nin ilk kurulan kereste fabrikalarından biri olma özelliği bulunan Bozüyük kereste fabrikasının izleri günümüzde hala duruyor.
1925 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle fabrikanın kurulduğunu anlatan Levent Sünal, Türkiye'nin kereste ihtiyacını karşılamak için İş Bankasından kullandırılan 5 milyon lira kredi ile fabrikanın finanse edildiğini söyledi.
Almanlar tarafından fabrikanın kurulduğunu ve o dönem Almanların kurmuş olduğu buhar türbini ile fabrikanın elektrik ihtiyacının karşılandığını belirten Levent Sünal, “Fabrikaya kurulan buhar türbinin bir güzel yanı ise artan elektriğin Bozüyük sokaklarına verilmesi ve bu sokakların aydınlatılmasıydı. O günün şartlarında, o dönemde hiçbir yerde hemen hemen olmayan sokak elektrikleri Bozüyük sokaklarını bu fabrika vasıtasıyla aydınlatıyordu. Fabrika, Muratdere ve Aksu ormanları dediğimiz bölgeden teleferik havai hatla getirdiği tomruklar işliyor ve trenle başta İstanbul, Ankara olmak üzere Türkiye'nin çeşitli illerine buradan gönderiliyordu” dedi.
“Kesilen ağaçlar dekovil hattıyla taşınıyordu”
Ormanlarda kesilen ağaçların dekovil hattıyla teleferik hattına taşındığını söyleyen Levent Sünal, “Fabrikanın tomruk taşımasında uyguladığı diğer güzel detayda ormanda kurulan minik tren dediğimiz dekovil hattıydı. Ormanda kesilen ağaçlar önce dekovil trenine yükleniliyor, daha sonra teleferik hattına yani havai hattına getiriliyor. Yaklaşık 25-30 kilometreden teleferik hattı ile fabrikaya getirilen tomruklar burada işleniyordu. Fabrika, 1924’te kurulmaya başladı, 1925’te faaliyete geçti.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1926 yılı Mayıs ayında fabrikaya gelerek ziyaret etti, çalışmalar hakkında bilgi aldı ve burada öğle yemeği yedi. Çalışanlar ile sohbet etti. Günümüzde fabrikadan burada eser olmadığı gibi yerinde de depo olarak kullanılıyor. Ancak iki tane su kuyusu fabrikanın o günkü su ihtiyacını karşılayan kuyular olarak ve tarihten bir eser olarak kaldı. Kontrol kulesi, Bozüyük kereste fabrikasından geriye kalan 2-3 eserden bir tanesi. Bunun özelliği şu; tomruklar, yaklaşık 30 kilometre yukarıdaki dağlardan teleferik hattıyla bu bölgeye geliyordu, burada kontrol ediliyordu ve buradan fabrikanın yerine havale ediliyordu” dedi.
“Fabrikada büyük yangın çıktı”
Levent Sünal; 1925 yılında kurulan fabrikada 2-3 yıl sonra büyük bir yangın çıktığını anlatarak, "Fabrikanın büyük bir kısmı maalesef yandı ve kullanılamaz hale geldi. Daha sonra tadilatla tekrar onarılıp bir müddet çalıştıktan sonra fabrika kapandı. Kapanan fabrikanın yerine parke fabrikası kuruldu. Fakat bu da çok uzun ömürlü olmadı ve fabrika tarihe karışmış oldu” diye konuştu.
