Üretimde kimyasal girdi kullanılmayan, üretimden tüketime kadar her aşamasının kontrol edildiği sertifikalı tarımsal üretim biçimi olan organik tarım, ülkemizde olduğu gibi Bilecik’te de önem arzediyor.
Kimyasal girdi kullanılmadığı için insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen bu süreçte doğal denge, hava ve su gibi yaşamsal kaynaklar, doğal yaşam ve ekolojinin korunması amaçlanırken, organik tarım sayesinde geleneksel tarımda kimyasal pestisit ve sentetik gübre kullanımının çevreye verdiği zarara bir yanıt olarak geliştirilmiş ve sayısız ekolojik faydası bulunan pestisitler, genetiği değiştirilmiş organizmalar, antibiyotikler ve hormonlar kullanılmıyor.
Bilecik’te çiftçilere tarlalarında geleneksel tarım metotlarının uygulanması ve organik tarımın desteklenmesi amacıyla çeşitli çalışmalar sürdürülmekte. Biyoçeşitlilik te korunurken, geleneksel tarımla karşılaştırıldığında erozyonu azaltıp, nitratın yeraltı ve yüzey sularına sızmasının önüne geçiliyor. Böylece su kaynakları kirlenmezken, organik tarım sayesinde topraktaki organik madde miktarı da artıyor. Bu da toprağın su tutma kapasitesini artırıp toprak organizmaları, bitkiler, çiftlik hayvanları ve insanlar dahil olmak üzere tarımsal ekosistem içindeki çeşitli toplulukların verimliliği için önemli bir sistem olarak görülmekte.
Tüm dünyada organik ürünlere olan talep gün geçtikçe artıyor. Çünkü tüketiciler bilinçleniyor, üretim şartlarını sorguluyor. Böylece sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişim talebi de artıyor. Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakılması için iklimin, biyoçeşitliliğin, suyun ve en önemlisi de toprağın korunması gerektiği herkes tarafından biliniyor. Tüm bunları gerçekleştirebilmek için atılması gereken en önemli adımlardan biri de ‘organik tarım’ı yaygınlaştırmak. Organik tarım ile başta toprak olmak üzere biyoçeşitliliği, suyu, iklimi korumak mümkün.
Bilecik’te birçok yerde organik tarım kullanılırken, yetkilendirilmiş kuruluşlardan sertifika almak sureti ile organik üretim yapan işletmeler sertifika kuruluşlarının yanı sıra Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Organik Tarım Birimi’nce de denetleniyor.
Organik tarım, tüm Dünya’da yıllardan beri süregelen bilinçsiz, aşırı gübre ve pestisit kullanımı sonucu bozulmaya yüz tutan tarımsal ekosistemi ve insan sağlığını korumak amacı ile geliştirilen, tamamen saf, sağlıklı, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesini sağlayan bir sistem olarak ortaya çıktı.
Bilecik’te de çiftçilerin organik tarım şartlarını bilmesi, yerine getirmesi ve daha sonra elde ettiği ürünleri organik ürün olarak pazarlayabilmesi için yaptığı işlemleri belgelendirmesi ve bir sertifika alması gerekmekte. Bu amaçla, Bakanlıkça yetki ve izin verilmiş ulusal veya uluslararası kontrol ve sertifikasyon kuruluşları ülke genelinde hizmet vermeyi sürdürüyor.
Organik tarımla ilgili herhangi bir faaliyette bulunmak isteyen işletmelerin öncelikle bu kuruluşlardan birisine başvurup sözleşme imzalaması gerekmekte. Sözleşme imzalanmasının ardından Organik Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) giriliyor. İlimizde yetkilendirilmiş kuruluşlardan sertifika almak sureti ile organik üretim yapan işletmeler belirli periyotlarla kontrol ediliyor.
İl Müdürlüğü ekipleri tarafından ilimizde faaliyet gösteren organik tarım işletmesinde ve marketlerde denetimler gerçekleştirilirken, işletmelerde organik tarım sertifikasının bulunup bulunmadığı, ürün ambalajında etiket ve logonun olup olmadığı, konvansiyonel ürünlerle karışıp karışmadığı gibi hususlar belirli periyodlarla kontrol ediliyor.
Organik Tarım Kanunu ile üretim yasal bir zemine sahip olurken, organik tarım faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kontrol ve sertifikasyon hizmetlerinin yerine getirilmesi ile Bakanlığın denetim usul ve esasları ile yetki, görev ve sorumlulukları Kanun ile düzenlenmiş durumda.
Kanun gereğince organik ürünlerin sertifikasyonu Bakanlık tarafından yetki verilmiş kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarınca yapılırken, bu kuruluşların organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm aşamalarını kontrol etmek sureti ile sertifikalandırıldığı ve bu sertifikaya sahip ürünlerin organik ürün adı altında satılabileceği bir sistem kurulmuş bulunmakta.
Organik Tarım Kanunu’na aykırı hareket edenler hakkında cezai yaptırımlar da düzenlenirken, zaman zaman yapılan denetimlerde bu aykırılıkların tespit edilmesi halinde ilgili maddede belirtilen idari para cezaları da uygulanmakta.
Bilecik’te de tüketicilerin organik ürün alırken ürün ambalajı üzerinde Bakanlıkça standardı oluşturulan organik tarım logosunun bulunup bulunmadığını kontrol etmeleri yanılgıya düşmemeleri açısından önem arzediyor.
İŞTE ORGANİK TARIMIN HAYATIMIZA KATTIĞI ÖNEM…
Organik tarım, modern teknikler ile yapılan üretimdir. Hayvansal üretimde ağıl ve ahırların usulüne uygun olması, beslenme ihtiyacının mümkün olduğu ölçüde işletmeden karşılanması ve yemlere antibiyotikler, kilo arttırıcı katkı maddeler gibi kimyasalların katılmaması gerekir.
Su kaynaklarını ve toprağı koruyarak uygun toprak işleme metotları ile verimliliği arttırır. Gübrenin verimi çok fazla olduğundan çiftçilere daha uzun süre kullanma imkanı verir. Çevre dostu olarak bilinen organik tarım, doğal yaşamı koruduğu gibi otlanma için gerekli meraları da korur.
Organik tarım, zararlı haşere ve böceklerden korunmuş, gübrenin daha verimli olduğu bir tarım aktivitesidir. Aynı zamanda bu işlem yapılırken ürünlere, kimyasal böcek ilaçları, kimyasal herhangi ilaçlar ve genetiği değiştirilmiş organizmalar veya ürünün daha fazla büyütmek için herhangi bir kimyasal işlemler uygulanmamaktadır. Tamamen doğal şartlar altında ve ürünün genetiğini değiştirilmeden yapılmaktadır.
Faydaları:
Sağlık problemlerini önemli derecede azaltır.
Geniş alanlardaki toprak erozyonunu azaltarak, tarımın en önemli kaynağı olan toprak ve gübreyi korur.
Su kaynaklarını ve toprağı koruyarak uygun toprak işleme metotları ile verimliliği arttırır.
Gübrenin verimi çok fazla olduğundan çiftçilere daha uzun süre kullanma imkanı verir.
Çevre dostu olarak bilinen organik tarım, doğal yaşamı koruduğu gibi otlanma için gerekli meraları da korur.
Zararlı böcek ilaçları ya da yapay çimlendirici veya büyütücüler eklenmediği için organik tarımla üretilen gıda ve ürünlerin besin değerleri korunur.
Organik tarım alanlarında otlanan inekler, enfeksiyonlara karşı daha dayanıklıdır ve daha fazla süt verirler.
Organik tarım, var olan çeşitliliği ve yok olmakta olan tohumları korur.
Organik tarımın dezavantajları
Biyogübreler, insan patojenlerini barındırma potansiyeline sahiptir, denetlenmesi gerekir ve yalnızca sınırlı olarak kullanılabilir.
Daha yoğun emek gereksinimi.
Tüketici için daha pahalı olması, bazılarının daha az erişilebilir olmasını sağlıyor.
Daha düşük mahsul verimi.
Ekolojik tarımda toprak yapısı, sağlığı ve verimliliğinin korunması hedeflenir. Bir avuç toprak içinde barındırdığı binlerce mikroorganizma ile bitkilerin su besin ihtiyaçlarını karşılamasına yardım eder. Uygun toprak işleme ve rotasyon ile ekolojik tarımla toprak korunmuş olur.
Organik tarım, modern teknikler ile yapılan üretimdir. Hayvansal üretimde ağıl ve ahırların usulüne uygun olması, beslenme ihtiyacının mümkün olduğu ölçüde işletmeden karşılanması ve yemlere antibiyotikler, kilo arttırıcı katkı maddeler gibi kimyasalların katılmaması gerekir. Organik tarım yöntemleri arasında, yeşil gübreleme, kompostlama, doğal haşere kontrolü ve toprak koruma teknikleri yer alır. Yeşil gübreleme, tarım alanında kullanılan bitkilerin diğer bitkilerin büyümesine katkıda bulunacak şekilde toprağa ekilmesi anlamına gelir.
Bilecik’te ekili arazilerde sürdürülen çalışmalar kapsamında başlıca organik tarım ürünleri bitkisel ürünler, yaş sebze ve meyveler, kurutulmuş meyveler, baharatlar, bakliyatlar (nohut, fasulye, mercimek), hububat ürünleri (buğday, arpa, yulaf) tıbbi ve aromatik bitkilerdir. Hayvansal ürünler olan et, süt bal, yumurta ve yağların da üretimi yapılmaktadır.
Organik ürünler vücudunuzun doğal dengesini bozmaz, canlılık verir, tamamen doğadaki organik bitkilerden elde edilir. Organik gıdalar besin değerleri bakımından daha besleyicidir. Üretim ve diğer tüm aşamalarda kimyasal maddeler kullanılmadığı için organik gıda ürünleri gerçek lezzetini kaybetmez. İşte bu yüzden organik ürünlere yönelmeli ve mümkün olduğunca organik ürünler tüketmeliyiz.
Bir ürün paketlenmişse organik ürün olduğunu üzerindeki etiketinden ve etiketinde bulunması gereken organik tarım logosu, kontrol ve sertifika kuruluşu kodu ve logosu, Yönetmeliğe göre üretildiğine dair ifade ve sertifika numarasını bakarak anlarız.
Organik gıda almak istenildiğinde üzerinde organik logosu olup olmadığına dikkat edilmelidir. Gıdaların üzerindeki etiketler, ürünün organik olup olmadığını gösterir. Eğer bir ürünün etiketi ya da logosunun üzerinde '%100 Organik' ibaresi var ise bu ibare ürünün tamamen organik bileşenlerden üretildiğini gösterir. Gamze Elmas