Bilecik İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından don felaketinden etkilenen üreticilerin yapması gereken işlemler hakkında bilgilendirilmelerde bulunuldu.
Geçtiğimiz günlerde sıcaklıkların yoğun derecede düşmesi sonrası çok sayıda ürün tarlada kalırken, üreticiler de büyük zarara uğradı.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerince sahada hasar tespit çalışmalarını gerçekleştirmesinin ardından Müdürlük tarafından don olayından zarar gören çiftçilere önemli uyarılar yapıldı.
Yaşanan olayın ardından yaşanabilecek riskler ve alınması gereken önlemler şu şekilde paylaşıldı:
“Üreticilerimizin ürün almasa bile bakım şartlarına en iyi şekilde devam etmesi gerekmektedir. Şiddetli don yaşanan yıllarda bahçe bakımı çok daha önem arz etmektedir. Meyve ağaçlarının bir sonraki yılda çok etkilenmemesi ve dondan zarar gören bitki kısımlarının onarılması ve meyve gözlerinin en iyi şekilde teşekkül etmesi için aşağıda belirtilen hususların mutlaka yerine getirilmesi gerekmektedir.
Don olayından sonra acele budama yapmaktan kaçının.
Sürgünler, çiçekler, yapraklar ve meyve gözleri dikkatlice incelenmeli. Ağaçların hangi kısımlarının yaşayıp yaşamadığını anlamak için kabuk testleri yapılabilir (ince bir çizikle alt tabakanın yeşil olup olmadığı kontrol edilir) Donun etkilediği sürgün ve dallar ancak tamamen kuruduğu tespit edildikten sonra budanmalıdır.
Budama işlemi genellikle don olayından 2-3 hafta sonra yapılır.
Aşırı budamaktan kaçınılmalıdır; bu, ağaç üzerinde ek stres yaratabilir.
Don sonrası ağaçlar zayıf düşeceği için mantari hastalıklar ve zararlıların saldırısına açık hale gelir. Gözlem artırılmalı ve gerekirse uygun fungusit ve insektisitlerle koruyucu uygulamalar yapılmalı.
Dondan etkilenen ağaçlarınıza kendini toparlaması ve gelişmesi için Mayıs ayında ilk sulama ile birlikte bir miktar azotlu gübre ile birlikte potasyum ve fosfor ağırlıklı gübrelerle bitkinin bağışıklığının desteklenmesi gerekiyor. Aynı zamanda bitkinin yeniden yaprak ve sürgün oluşturmasına destek verecek dengeleyici gübreler de kullanılabilir. Hasat mevsimi göz önüne alınarak hasat öncesi ya da sonrası yaprak ya da toprak numunesi alınarak tahlile gönderilmeli ve tavsiyeler doğrultusunda bahçe gübrelemesi yapılmalıdır.
Meyve ağaçlarında yapraklar ve sürgünler belli bir büyüklüğe geldikten sonra özellikle Mayıs ayı içerisinde dondan etkilenip kuruyan dallar ile monilya hastalığı bulaşmış dallar budanıp bahçeden uzaklaştırılarak yakılmalıdır.
Yağmurlardan sonra toprak tava geldiğinde hem bitki köklerinin havalanması hem de yabancı ot temizliğinin yapılarak böcek ve böcek yumurtalarının yok edilmesi amacıyla toprak işlemesi yapılmalıdır. Ağaç köklerinin zedelenmemesi için toprak işleme çok derin olmamalıdır. Sürüm derinliği 12-15 cm olmalıdır.
Sulama özenle yapılmalı, salma sulama yapılıyorsa çift çanak yapılarak kök boğazı ile gövde ıslatılmamalıdır. Üreticilerimizin ekonomik durumu iyi ise modem sulama (mini spring ya da damlama) sistemleri kullanılmalı ve ağaçlarının taç iz düşümlerini ıslatacak şekilde sulama yapılmalıdır. Hastalık etmenleri açılan yara yerlerinden giriş yaptığı için budanan kısımlar aşı macunu ile mutlaka kapatılmalıdır. İlimiz şartlarında budamalar 15 Kasım-15 Mart ayları arasında yapılarak bitkinin kendini toparlamasına imkan verilmelidir. Budama soğuklar geçtikten sonra yine ağaçlarda gelişme faaliyeti başlamadan önce yapılmalıdır. Budama artıkları bahçeden uzaklaştırılmalı ve yakılmalıdır. Kurumaların bir sebebi de geç sonbaharda yapılan sulamalardır. Çiftçilerimiz geç sonbahar sulamalarından kaçınmalıdır.
Sonbaharda ağaçlar yapraklarını yüzde 70-80 oranında döktüğünde özellikle bu yıl mutlaka yüzde 3'lük bordo bulamacı kullanılarak koruyucu önlem alınmalıdır. Çiftçimiz son yıllarda bordo bulamacını terk ettiği için hastalık etmenleri çok daha fazla artmış ve yayılmış bulunmaktadır.”