Hepinize merhaba.Bu hafta sizlere hepimizin, yeri geldiğinde çocuklarımızın bile oldukça etkilendiği sosyal fobiden biraz bahsedeceğim.
İnsan, sosyal iletişimde olan ve düşünen bir varlıktır. Sosyal ortamda olan kişilerin rahatlık seviyesi, yaşam deneyimleri ve kişilik özelliklerine göre farklılık gösterebilir. Fakat sosyal fobiye sahip kişiler günlük yaşantısında endişe,korku ve tedirginlik görülür.
Sosyal kaygı bozukluğu olan kişiler, başka insanlar tarafından eleştirilme, yargılanma korkusu taşıdıkları için kaygı duyarlar. Bu kişiler davranışlarının ve korkularının ; karşısındaki kişiler tarafından farkedilmesinden utanç duyarlar. Bu sebeple sürekli olarak kendilerini yalnızlaştırırlar. Sosyal fobi toplumda yaygın olan fakat tedaviden kaçınılan bir rahatsızlıktır. Kişinin sosyal, mesleki ve sağlık açısından hayatını olumsuz derece etkiler.
Sosyal kaygı bozukluğu olan kişiler sosyal korkularından dolayı genellikle yeteneklerinin farkında olmadan ve o yetenek düzeylerinin altında olan işlerde çalışırlar.
Kişilerde görülen bu korku, tedirginlikten kaynaklı vücutları fizyolojik birçok tepki verir. Fizyolojik tepkilere örnek olarak terleme, hızlı kalp çarpıntısı ve buna benzer durumlardan bahsedebiliriz. Sosyal kaygı bozukluğu genellikle sosyal iletişim daha etkin olduğu dönem olan ergenlik döneminde ortaya çıkar.Bunun ortaya çıkmasında biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler söz konusudur.
Aşırı korumacı ve baskın ailede büyüyen kişilerde sosyal anksiyete görülme ihtimalinin çok daha fazla olduğu saptanmıştır. Sosyal kaygı bozukluğu ilgili en etkili yöntem psikoterapidir.
Psikoterapi sayesinde olumsuz düşünceleri tanıyıp sonra da bu düşünceyi nasıl değiştireceğini kişi öğrenmeye ve hayatının içerisine entegre etmeye başlar.
Sosyal kaygı bozukluğuyla başa çıkmak için birkaç teknik bulunmaktadır. Bu tekniklerden kendinize uygun olanları seçerek, yaşamanıza uygun şekilde ekleyip kullanabilirsiniz. İlk olarak bahsetmek istediğim nefes egzersizidir. Sosyal ortamda bulunduğunda kişinin stres seviyesi yükselmeye başlar. Bundan dolayı nefes egzersizi rahatlatıcı ve stresi azaltmada en etkili yollardandır.
Sosyal kaygı bozukluğuna sahip kişiler sosyal ortamlardan bulunmaktan kaçarlar .Kişi eğer bu sosyal ortamda bulunmak zorunda kalıyorsa çok daha fazla olumsuz abartılı duygu düşünceler bireyin zihninde kendini göstermektedir. Örnek olarak; Yanlış bir şey söylersem bana aptal mı diyecekler? Kesin yine her şeyi batırıcağım gibi düşünceler hakimdir. Bu tür negatif düşünceleri azaltmak veya kurtulmak için rasyonel düşünce ve düşünceyi erteleme tekniği kullanılabilir. Çünkü kişi bu düşünceler hakim olduğu sürece işlerini odaklanamaz ve istediği başarıya ulaşamaz.
Sosyal kaygı bozukluğuna sahip kişiler yanlış bir şey söyleme korkusundan kaynaklı olarak çok fazla ayrıntılı düşünürler. Bu durum yine olumsuz düşünceye ve korkuya neden olabilir. Ondan dolayı mümkün olan en erken zamanda kendini ortaya koymak veya konuya girmek etkili olucaktır. Bir başka ipucu düzenli egzersiz yapmak olacaktır. Egzersiz yapmak sadece fiziksel değil ruhsal açıdan da olumlu yönde bizi etkiler.
Yaşamınıza egzersizi düzenli bir rutin haline dönüşmesi’ beyindeki endorfin hormonunu salgılatarak, sakin ve mutlu olmamızda çok büyük etkendir. Sosyal kaygı bozukluğu olan kişilerde özgüven eksilikliği mevcut olabiliyor. Bu durumla ilgili ayna karşısında 20 dakikalık bu teknik uygulanabilir.
Ayna karşısında başardığı durumlarla ilgili haftada 2 kez düzenli olarak konuşma yapılabilir.Sosyal kaygıya sahip kişiler mükemmel olmalı, hatasız olmalı gibi bir anlayış yapısına sahip olabiliyorlar.Bunun gibi duruma karşılaştığımızda kendimize hoşgörülü şekilde yaklaşmamız gerekiyor.
Örnek vermek gerekirse, topluluk içerisinde sunum yapıcağınızdan kaynaklı yüksek kaygı düzeyine sahip olduğunuzda, bu kaygının sebebi zayıflık veya eksiklik olarak düşünebiliriz. Ama tam tersi bu kaygının sebebi eksiklikten değil bu durumu çok fazla takmamız ve mükemmeliyetçilik arzusundan kaynaklı olduğuna dair kendimize telkinlerde bulunmalıyız.
Sosyal anksiyeteye sahip kişiler için azaltıcı etkiye sahip birkaç teknikten bahsettik.Unutulmaması gerekiyor ki uzman yardımı sosyal anksiyete bozukluğunda kesin ve en hızlı sonuca ulaşmanıza yardımcı olacak yoldur.