Ülke ekonomisinin temelini oluşturan Tarım Sektörü, en zor dönemlerinden birini yaşamaktadır. Bilindiği gibi, tarım; bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretildiği,ülke nüfusunun beslenmesinde büyük rol oynayan ve tarımsal sanayiye hammadde sağlayan bir sektördür.
Art arda gelen Covid salgını, kuraklık,döviz kuru baskısı ve Rusya-Ukrayna savaşından sonra market ve pazarlarda gıda fiyatları hızla artmış üreticiden tüketiciye,esnaftan sanayiciye kadar herkesi olumsuz etkilemiştir.
Meslekte 47.yılını yaşayan bir Ziraat Yüksek Mühendisi olarak mesleğe atıldığımda ülkemiz kendine yeterli yedi ülkeden biriyken, bugün dışa bağımlı olduk.Şüphesiz bu duruma siyasi iktidarların,1980’li yıllardan başlayıp günümüze kadar sürdürdüğü hatalı tarım politikaları yüzünden düştük.Buğday ve ayçiçek yağını Rusya ve Ukrayna’dan, mercimeği Kanada’dan, pirinci Amerika’dan, alır hale geldik. Bunun yanında tükettiğimiz kuru soğan,kuru fasulye, pamuk, soya,susam,sarımsak, bakla,ceviz,badem,çay ve kırmızı eti ithal ediyoruz. Yem hammaddelerinin de %50 si ithal.
Gıda fiyatları, yurdumuzda olduğu gibi, dünyada da hızla artmakta. Gıda milliyetçiliği ve gıda stokçuluğu gibi kavramlar oluştuğundan paranız olsa bile ithalatta zorluk çekileceği bir gerçek.
Bitkisel Tarım üretiminde mazot, gübre, ilaç ve elektrik gibi giderler olağan üstü arttı. Hayvancılıkta da yem, ilaç gibi giderlerde çok artmış durumda. Girdi fiyatlarının % artışlarını yazamıyorum çünkü fiyat artışları her gün değişiyor. Örneğin zirai ilacın fiyatının bugün tekrar arttığını öğrenmiş bulunuyorum.TUİK’in yayınladığı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım GFE) yıllık %57,26, aylık %10,12 arttı.
Geçen hafta yazılı basından, Tarım ve gıda sektöründe yaşanan sorunlara karşı, Tarım,Hayvancılık ve Gıda alanında faaliyet yürüten sendikalar,meslek odaları, dernekler ve kooperatiflerin yer aldığı toplam 21 kuruluşun “Tarım Platformunu” kurduklarını öğrendim. Bu habere çok sevindim. Platformda TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez’in yaptığı ortak açıklamada ifade ettiği “Tarım ve Hayvancılık için platformun taleplerine aynen katılıyorum. Bir tarım seferberliğinde, sorunların öncelikle belirlenmesine ve topyekûn çalışılması gerektiğine inanıyorum.
Tarımın başta yapısal olmak üzere bir çok sorunu var. Acil plan yapılmak suretiyle, sorunlar önceliklere göre belirlenerek çalışmalara hemen başlanılmalıdır.
İthal ettiğimiz ürünler içinde ilk sıraları alan ayçiçeği yağına yüksek miktarda döviz ödemekteyiz.Bu yılki ayçiçeği ekilişlerini mümkün mertebe yaygınlaştırmak suretiyle dışa bağımlılığımızı kısmen de olsa azaltabiliriz.
Tarımda yaşanan sorunların çözümü ve üretime dayalı politikaların uygulanmasıyla dışa bağımlılığımız azalır. Bunun için de topyekun seferberliğe ihtiyaç var. Teknisyeninden, Mühendisine, Veteriner Teknikerinden, Veteriner Hekimine kadar herkes elinden geldiğince misyoner ruhuyla çalışmalı, ben hazırım.08.04.2022
Hamdi İŞCAN
Ziraat Yüksek.Mühendisi