HER DERDE DEVA BOZA
Kış aylarının vazgeçilmez şifalı içeceği boza raflardaki yerini aldı.
Tahıl hamurlarının ekşitilmesiyle yapılan, besleyici özelliğe sahip ve kış mevsiminin vazgeçilmez içecekleri arasında yer alan bozada üretim sezonu başladı. Özellikle Pazaryeri ilçesinin meşhur bozası da yoğun talep görüyor.
Doğru şekilde tüketildiğinde iyi birer ara öğün olabilen boza, sadece lezzetli bir kış içeceği değil. Sindirim sisteminde bağışıklık sisteminin desteklenmesine kadar pek çok faydası olan bozanın bir karbonhidrat olduğu unutulmamalı.
Kışın sembol içeceklerinden olan bozanın sağlıklı şekilde ve ölçüde tüketildiğinde pek çok faydası bulunur. Kış günlerinde genellikle tercih edilen sıcak içeceklerin yanında boza, soğuk içilse de çok tüketilir. Tatlı-ekşi bir tada sahiptir ve bu nedenle de karakteristik bir tadı olduğu kabul edilir. Boza kelimesi, Farsça’da darı anlamına gelen ‘buze’ kelimesinden gelir. Geçmişte kış mevsiminde satıcıların sokak sokak gezerek sattığı boza, Osmanlı’da önemli bir yere sahip. Bugün bira ile çok farklı olsa da, boza bilinen en eski tip bira olarak kabul edilir. 1074’te Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ü Lügat-i Türk eserinde bozanın darıdan yapıldığı belirtilmiştir. Eski zamanlarda Kafkasya’da yaşayanların boza tükettiği bilinir. Kırım, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Asya ve Mısır’a da yayılmış boza, Doğru Avrupa ve Balkanlar’da da tüketilmeye başlanmıştır. 16. yy’da ise boza dükkanlarda satılmaya başlanmıştır.
Boza Nasıl Yapılır?
Darı irmiği, şeker ve suyun kullanıldığı bozanın üretimi; hammaddenin hazırlanması, kaynatma, soğutma, süzme, şeker ilavesi ve fermantasyon aşamalarından oluşur. Sıcaklık fermantasyonda en belirleyici etmendir.
Geleneksel bir içecek olan bozanın faydaları şunlardır:
Sindirimi Kolaylaştırır
Boza içerdiği aktif mayalarla ve laktik asitle sindirim sistemini rahatlatır. Ancak fazla tüketilmesi halinde gaz ve ishal gibi sorunlara neden olabilir.
Bağışıklığı Güçlendirir
Antioksidanlar açısından zengin olan boza bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında önemli yer tutar. Probiyotik bakterilerle bağırsak florasını düzenleyerek bağışıklığı güçlendirir. Böylece soğuk algınlığı ve kanserden korunmaya da yardımcı olur. Antimikrobiyal özelliğe sahip bu sıvının çeşitli enfeksiyonların tedavisinde de etkili olduğu bilinir. Öksürük tedavisinde yardımcı olabileceği düşünülür.
Anne Sütünü Artırır
Emziren annelerde artan enerji ve sıvı ihtiyacını karşılamaya yardımcı olup süt yapımını artırır.
Çocuklarda Büyümeyi Destekler
Çocuklarda büyüme için gerekli olan enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur. Artan enerji ihtiyacı ile birlikte metabolizmadaki süreçleri yönetmek için vitamin gereksinimleri de artar. B vitaminleri karbonhidrat metabolizmasında yer almakla beraber, hafızayı güçlendirmeye yardımcı olur ve odaklanmayı kolaylaştırır.
Sporcularda Enerji İhtiyacını Karşılar
Uzun saatler yoğun antrenman yapan sporcuların enerji ihtiyaçları artar. Tüketimi bu ihtiyacın hızlı karşılanması iyi bir içecektir. B grubu vitaminleri, karbonhidratların yakılıp enerji açığa çıkmasını sağlar ve sinir sistemini korur. Probiyotik olmasıyla da sporcuların bağışıklık sistemine destek olur.
Depresyonu Önlemeye Yardımcı
Duygu durumu üzerinde etkili olan B grubu vitaminlerinin kaynağı olan boza, bu etkisi ile anksiyetenin önlenmesinde etkilidir. Ayrıca probiyotik yönü ile de bağırsak florasını düzenleyerek depresyon eğilimini azalmasına yardımcı olur. Sinir sistemi üzerinde pozitif etkisi olduğu düşünülür. Özellikle yıpranmış sinirlerin rahatlamasını ve sakinleşmesini sağlayabilir.
