Geldiği gibi gitti, gittiği gibi geldi. Daha güçlü ve tecrübeli olarak , bu son gelişi. ABD’nin 47. Başkanı Donald Trump ‘ın seçim zaferinden söz ediyorum
Beklenilen olası kargaşalar yaşanmadı, gayet sıradan şekilde seçim yapıldı bitti . Çizgi dizi South Park ‘ın yıllar evvel yayınlanan bölümünde Obama ve McCain (2008) başkanlık seçimini hayat memat meselesi gören, tuttuğu taraf kazanırsa dünyada cenneti yaşayacağı yanılgısına kapılanları tiye aldığı bölümü anımsattı .
Tabi eğer sonuç farklı çıksa tepkisi de farklı olabilirdi. Trump bu , sağ gösterip sol, sol gösterip sağ vurabilir
Neye ne şekilde tepki vereceğini, tepkisi doğrultusunda hareket edip etmeyeceğini kendi bile bilmez. Saflıktan değil kurnazlıktan .Erken yıllarına ait pek çok röportajda (1980) örneğin
Larry King e(1987)Başkan olmak istemediğini Söylemişti , Oprah ‘a ise 1988 yılında tekrarlamıştı , fakat isterse kazanacağını belirtmişti.
Şu an ikinci başkanlık dönemini yaşayacak Allah kısmet ederse
Monopoly benzeri piyasaya sürdüğü kutu oyunu (Trump: The Game)
Çapkınlıkları (Stormy Daniels en başına bela olanı olsa gerek)
Hollywood yıldızı olması , Evde tek başına 2 filminde ki kısa rolü .
Hatta Amerikan Güreşi ringinde boy göstermesi.
Açıktır ki alışılagelmiş bir figür değil.
Robert De Niro, Stephen King gibi Trump karşıtlığıyla nam salmış kimseler için yeryüzündeki tüm kötülüklerin vücut bulmuş halidir kimileri ise ironik biçimde Mesih gibi kutsal kurtarıcı rolü atfediyor
Böylesi bir kimseden söz ediyoruz.
Katıldığı programda Besim Tibuk devleti şirket gibi yöneteceksin eleştirilerine gülüp bakkal gibi yöneteceğim dese de kazın ayağı sanki pek öyle değil, yetki sorumluluk getiriyor özellikle hesap verme hesap sorma kültürünün var olduğu, devletin uzun soluklu politikalara sahip olduğu , Güvenlik bürokrasinin titiz olduğu bir yerde , söylemler eylemlere dönüşür mü şüpheliyim .
Seçim sonuçlarının getirebileceklerini beraber değerlendirelim
Öncelikle Joe Biden bırakmaya razı değildi ,mecburi el çektirdiler. İlk kez karşı karşıya geldikleri münazara (Debate) performansı , medyaya verdiği görüntüler , sağlık sorunları, garip davranışları mevcut başkanlığını dahi sorgulatır hale geldi.
Eski başkan Obama’nın eşi Michelle Obama adı geçti lakin aday Kamala Harris oldu. Harris Biden dan sonra umutları yeşertse de sönük kaldı. Özellikle Fox News( Trump yanlısıdır) röportajında tam anlamıyla çuvalladı.
“Victim Card” derler yani kurbanı, mağduru oynama , hangi sorun
Varsa ülkede ,sorumlu Trump. Bizde ki hamasetin gariban edebiyatının
Farklı tonu . Trump a yapılan suikast denemeleri desteği pik yaptırdı, birkaç santimlik sapma nelere kadir ! Eğer suikast girişimi başarılı olsa
Şu an bambaşka şeyler konuşuyorduk.
Kullandığı basit dilde önemli, karmaşık mesajlar yerine çok daha net
Hedeflenen kitleleri bulabiliyor.
Ekonomi , göçmen politikası, dış siyasette yapılanların içte sıradan vatandaşa getirdiği yük ve külfet. Kürtaj gibi tartışmalı konular,
Mezhep (başta Evanjelistler), Tarikat, cemaat ve kiliselerin desteği
“Önce Amerika ” tutumu seçim zaferi kazanmasını sağladı
CFR( Council on Foreign Relations ) önemli bir düşünce kuruluşudur (Think-tank) sözü geçer desek abartı olmaz. CFR web sitesinde yer alan Trump politikalarını konu alan özet değerlendirmeye göre
Trump NATO’yu gereksiz, fuzuli buluyor, üye ülkelerin
(özellikle küçük ülkelerin) Amerika’nın sırtından kâr sağladığı görüşünde . Eski ABD Ulusal güvenlik danışmanı John Bolton da bunu doğruluyor
Rusya Biden dan çok çekti , Trump tebessümle karşılanmıştır
Zelensky ve ekibi ise buruk erik yemiş gibi. Kekremsi bir tat.
Trump’ın Ukrayna’ya yardımları kesmesi demek Ukrayna’nın çıkmaza
Girmesi demek. Bunun vekalet savaşı olduğunu hatırlatmalı .
Ancak Rusya’nın cesaretlendirilmesi pahalıya patlar. Bu riski Pentagon aldırır mı? Sürekli mitinglerinde dediği 24 saatte savaşı bitirdiği en olası senaryoda Ukraynalıların kabul etmeye zorlanacağı şartlar , bunca zaman ne uğruna öldüklerinin bunca cefayı niçin çektiklerinin açıktır ki cevabı Ukraynalılara verilemeyecektir.
Gelelim İsrail’e
Seçimlerde iki tarafın da daha çok desteğini verme konusunda yarış ettiği, ABD’nin bölge ülkelerinde ki göz bebeği.
-İsrail’i en çok ben destekliyorum
- Hayır ben daha çok destekliyorum
Mizansenine dönüşmüştü . Fakat Trump’ın seçilmiş olması keskin politik duruşuyla İsrail’in işine daha fazla gelecektir.
Hep unutulur bazen kasıtlı unutturulur. Trump döneminde 2017 yılında Jerusalem yani Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanıdığını
Amerikan Elçiliğini Tel Aviv şehrinden Kudüs’e taşıdığını.
Keza İsrail ile Arap ülkelerinin ilişkilerini normalleştiren Abraham anlaşmaları yine onun döneminde .
İsrail ABD ve Batının Motor gücü şu an.
İran’ın hiç hoşlanmadığını tahmin ediyorum. Suikastlar zincirinin ilk halkası Kasım Süleymani bizzat Trump’ın talimatıyla öldürülmüştü.
İş adamı olan Donald Trump ‘ın Çin takıntısı internette “meme” bile olmuştur. Çin’e ekonomik yaptırımlar, Tayvan politikasıyla sıkıştırma ilk akla gelenler
Ya Türkiye?
Bizim basının hatırı sayılır kısmı Trump Sevdalısı anlamak güç
(Aslında güç değil de)
Hafızayı tazelemek lazım.
F-35 savaş uçağı programından çıkarılmamız , Rahip Brunson krizi
(Yazdığı nezaket kurallarına uygun olmayan küstah mektup)
Ekonomimizi sarsan tweetler , yaptırımlar , dönemin başkan yardımcısı Mike Pence ziyareti ve Ankara Mutabakatı (17 Ekim 2019) , YPG ye askeri destek ve cabası yanlışım varsa uyarın ancak hiçbiri George Washington döneminde yaşanmadı.
Yine de Biden’dan daha iletişime açık yeni bir sayfa diyerek teselli bulalım. Bulabilirsek .
Daron Acemoğlu, Trump’ın seçilmesinin demokratik normları zayıflatacağı , belirsizliğin, keyfiliğin arttırılmasına yol açacağı şeklinde değerlendirmektedir
Elon Musk ise seçimin başka bir kazananı. Tesla’nın hisseleri uçuşa geçti haberleri ekonomi bültenlerini süslüyor, mevcut gücünü pekiştirdi.
Sonuçlar üzerine şahsi kanaatimi belirtmek gerekirse
Koyu Trump sevdalısı Charleston White derecesinde kutlama havasındayım da denemez, Stephen King derecesinde karalar bağlamış vaziyette olduğum da söylenemez
Rüzgar eken fırtına biçer,
Trump ‘ın beraberinde getirdiği rüzgar ne fırtınalar koparacak göreceğiz
